Prefabrik evler gerçekten de depreme karşı dayanıklı mı?

Bugün yaşadığımız 4.8 büyüklüğündeki Marmara depreminden sonra, genellikle depremden korunma amaçlı tercih edilen prefabrik yapıların ne gibi özelliklere sahip olduğu sorusu akıllara gelebilir. Çoğumuz prefabrik ev ve yapıların depremleri zarar görmeden atlatacağını düşünürüz. Fakat daha önceki depremlerde yaşanılan olaylar ve uzmanların görüşleri bu konuda bilinenlerin gerçeklerden farklı olduğunu gösteriyor.

Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Ağı sitesindeki bilgilere bakacak olursak, her prefabrik yapının bizi depremden koruyacağı ile ilgili güvencelere açıkcası pek yer verilmiyor. 1998 Adana-Ceyhan depreminden sonra oluşan hasar raporları çercevesinde, özellikle 10-15 metre açıklığa ve 4 metreden fazla yüksekliğe sahip prefabrik fabrika binalarında önemli hasarlar ortaya çıktığı tespit edilmiş. Sitede, ülkemizde son 20-25 yılda, fabrikalara ait imalat ve depo yapımları sırasında daha çok tercih edilen betonarme prefabik yapılar ve bu yapıların temel, kolon ve kiriş elemanlarının deprem karşısındaki davranışları ve hataları göz önüne sunulmakta.

Yine inşaat forumu sitesindeki bilgilere bakacak olursak, özellikle tek ve çok katlı betonarme prefabrik yapıların sakıncaları ile ilgili bilgilere rastlıyoruz. Ermenisan'da 1988 yılında yaşanan 6.9 büyüklüğündeki depremde, bu tarz özelliklere sahip yapıların tamamına yakınının çöktüğü belirtilen sitede yine başta kolon ve kiriş olmak üzere taşıyıcı sistemler üzerindeki hatalar ve ülkemizdeki hatalı uygulamalar hakkında yorumlar bulunmakta.

Ahşap ve çelik prefabrik yapılar hakkında ise olumlu bakışa rastadığımız sitede özellikle çelik prefabrik yapıların en tehlikeli deprem bölgelerinde bile kullanılabileceği belirtilmiş. Deprem korkunuzsa ve buna karşı prefabik ev edinme düşünceniz varsa, yukarıda kısa bilgiler alıntıladığım sitelere göz atmanızı tavsiye ederim. Özellikle hatalı betonarme uygulamalar nedeniyle Türk sanayisinin deprem riski hakkındaki bilgilere de bu sitelerden ulaşabilirsiniz.

Türkiye Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Ağı
İnşaat Forumu
İnşaat Mühendisleri Odası